Interview met Saskia Aukema, winnares van IPFL 2018

Met haar fotoserie ‘Veiled’ werd Saskia Aukema door onze vakjury unaniem tot de winnares van IPFL 2018 verkozen. Aukema fotografeerde bijna drie jaar lang niqaabdraagsters in Nederland en Engeland. De fotografe bouwde een vertrouwensband op met de vrouwen en vroeg hen naar hun beweegredenen om een niqaab te dragen. Vervolgens fotografeerde Aukema de vrouwen in hun niqaab, maar ook met de kleding die zij thuis graag dragen. Onze vakjury was het erover eens dat Saskia Aukema middels haar bijzondere talent en fotografische vaardigheden de niqaab-discussie op een hoger en genuanceerder plan heeft gebracht. Nu de nieuwe editie van IPFL eraan komt, namen we weer contact met Saskia Aukema op en vroegen we de fotografe hoe het haar is vergaan sinds het winnen van de prijs. 

Waarom besloot je in 2017 om aan het International Photo Festival Leiden deel te nemen?
Ik was al op twee eerdere edities van het International Photo Festival Leiden geweest, en was gecharmeerd van de kleinschaligheid en de pittoreske omgeving van het festival. Ik heb (lang geleden) in Leiden gestudeerd, dus ik heb ook wel een band met de stad. Daarbij probeerde ik in die tijd ieder podium te grijpen om het verhaal van ‘Veiled’ te vertellen. Ik vond dat het verhaal over niqaabdragende vrouwen echt de wereld in moest. Eigenlijk is het onderwerp onverminderd actueel doordat in augustus het verbod op de gezichtsbedekkende kleding is ingegaan. 

Hoe heb jij je deelname aan het festival ervaren?
Het was knus en gezellig; ook met de andere fotografen die ik heb ontmoet. Ik was onder de indruk van de betrokken vrijwilligers die zich maandenlang uit de naad gewerkt hebben om iets moois te maken. Er hing een sfeer van feel-good om het festival heen. Dat al mijn werk op Photoville New York getoond werd, was de kers op de taart. Op zo’n plek zou ik anders niet zo snel terechtgekomen zijn. 

Wat ging er door je heen toen je hoorde dat je de juryprijs van IPFL 2018 had gewonnen?
Dat had ik oprecht niet zien aankomen, maar ik was er heel erg blij mee. ‘Veiled’ was een pittig project om te maken, met veel hobbels en hard werken. Ook ging het project me erg aan het hart. Als een vakjury dan laat blijken dat je volgens hen op de goede weg zit, is dat een enorme opsteker. Ik was ook blij voor de vrouwen die aan het project hadden meegewerkt. Zij hebben hun nek uitgestoken, en door het winnen voelde het alsof ik iets kon teruggeven voor het vertrouwen dat ze mij geschonken hadden. Ik was blij dat hun verhaal door de jury gezien en gehoord werd.

Wat heeft het winnen van IPFL 2018 betekend voor je professionele loopbaan als fotograaf?
Het wordt wel gezien: zo’n prijs (of nominatie) wekt vertrouwen bij mensen en instanties met wie je wil samenwerken. Met sommige mensen die ik tijdens die periode heb leren kennen, heb ik nog altijd contact. Dit is een verrijking, ook in niet-professioneel opzicht. 

Aan welke projecten werk je momenteel?
De twee projecten waar ik nu aan werk, zijn nog wat te onrijp om te delen. Maar een groot project dat ik dit voorjaar heb afgerond, was ‘En het water was een muur’ (zie: www.enhetwaterwaseenmuur.nl’). Het project heb ik samen met Richard Bank uitgevoerd in opdracht van het Stadsarchief Amsterdam. Het gaat over de Joodse draaggrens van Amsterdam; een heel spannend fenomeen, waar maar weinig Amsterdammers van weten. Het was alsof we ruim een jaar mochten schatzoeken. Daarnaast blijf ik de ontwikkelingen rondom de niqaab volgen. Er zijn vervelende incidenten geweest sinds de wet is ingegaan, en de niqaabdraagsters zelf laten steeds meer van zich horen. 

Welke tips wil je pas afgestudeerde fotografen en deelnemers aan IPFL 2020 meegeven?
Een goede tekst met niet te veel, maar ook niet te weinig informatie, kan de impact van een fotoserie enorm vergroten. Het kan geen kwaad om hulp te vragen als je daarmee worstelt. En verder: gewoon insturen. Het Fotofestival Leiden is gezellig!


Bekijk het werk van Saskia Aukema op haar website: www.saskia-aukema.nl
Het boek ‘Veiled’ is te koop via: https://lecturis.nl/product/veiled/.
De tentoonstelling ‘Veiled’ is van 1 oktober tot eind dit jaar te zien in debatcentrum Argan in Amsterdam: https://argan.nl/.